Thực hiện nhiệm vụ Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương hướng dẫn cấp ủy trực thuộc Trung ương tổng hợp việc thực hiện Quy định số 47, ngày 1/11/2011 của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm; xây dựng dự thảo quy định mới về những điều đảng viên không được làm và xin ý kiến các cấp ủy, tổ chức đảng. Sau khi hoàn chỉnh dự thảo quy định mới, Bộ Chính trị đã cho ý kiến và trình Ban Chấp hành Trung ương tại kỳ họp lần thứ 4, ngày 7/10/2021.

Ban Chấp hành Trung ương đánh giá việc thực hiện Quy định số 47 

Việc ban hành và thực hiện quy định số 47, ngày 1/11/2011 của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm đã góp phần khắc phục những hạn chế yếu kém trong thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và việc giáo dục rèn luyện, tu dưỡng, phẩm chất, đạo đức, lối sống, trách nhiệm nêu gương của đảng viên; chấn chỉnh tác phong, lề lối làm việc, ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống, những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ. Đồng thời quy định có căn cứ, cơ sở để xem xét, xử lý các vi phạm của cán bộ, đảng viên; tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên; góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng. 

Tuy nhiên sau 10 năm thực hiện, Quy định số 47 đã bộc lộ một số nội dung hạn chế chưa bao quát đầy đủ các nội dung không được làm, chưa theo kịp với thực tiễn phát triển của đời sống xã hội và đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, như: Một số nội dung trong quy định còn thiếu, chưa cập nhật, bổ sung kịp thời nhiều quy định mới của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các quy chuẩn về đạo đức, lối sống, có điểm không còn phù hợp nên khi áp dụng còn vướng mắc. Quy định còn có những nội dung trùng lặp, chưa thật logic; một số khó khăn vướng mắc cụ thể khác khó thực hiện khi áp dụng trong thực tiễn.

Những căn cứ, cơ sở cho việc xây dựng quy định mới về những điều đảng viên không được làm

Xây dựng quy định mới lần này, với mục đích ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; tình trạng tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, tha hóa quyền lực đã xảy ra trong một bộ phận đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý và người đứng đầu cấp ủy các cấp trong hoạt động công vụ mà những năm gần đây Đảng ta đã nhận diện; đồng thời xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, có trách nhiệm và động cơ đúng đắn, luôn nêu cao tính tiền phong gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ.

Quy định mới xây dựng trên cơ sở bám sát Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và kế thừa Quy định số 47; tiếp thu, cập nhật chủ trương, quan điểm, nguyên tắc của Đảng trong các nghị quyết của Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực về trách nhiệm nêu gương và chính sách pháp luật của Nhà nước có liên quan; những vấn đề mới từ thực tiễn yêu cầu, có tính điển hình, cốt lõi về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, về công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực để cụ thể hóa thành các quy định; phù hợp với vai trò lãnh đạo của Đảng và nhiệm vụ của đảng viên trong giai đoạn cách mạng mới. 

Ban Chấp hành Trung ương đánh giá việc xây dựng dự thảo rất công phu, nghiêm túc, kỹ lưỡng đúng quy trình, bố cục hợp lý, nội dung thiết thực. Ban Chấp hành Trung ương thống nhất cao giữ nguyên 19 điều như quy định trước và kế thừa cơ bản những nội dung còn phù hợp của Quy định số 47 và chỉ sửa đổi, bổ sung những nội dung không còn phù hợp, bổ sung những nội dung mới phát sinh trong thực tiễn, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 

Quy định mới được xác định có tính pháp quy cao điều chỉnh những hành vi đảng viên không được làm cao hơn so với chuẩn mực công dân. Quy định được xây dựng theo nhóm hành vi với các điều khoản logic, chặt chẽ hơn, hết sức cụ thể, rõ nội hàm, rõ hành vi, đảm bảo ngắn gọn, dễ nhớ, dễ thực hiện và dễ kiểm tra, giám sát, xử lý kỷ luật khi đảng viên vi phạm./.

Trần Thị Hiền

UV UBKT Trung ương